ACRYLVERF
Geschiedenis
Verf bestaat altijd uit pigment (kleur) en een bindmiddel. Bij Acrylverf is dat bindmiddel acrylaatharsdispersie of in het kort gezegd: plastic. In tegenstelling tot olieverf is acrylverf vrij nieuw. Het werd pas rond de vroege 20ste eeuw uitgevonden door Otto Röhm. In het begin werd het uitgebracht als muur-, metaal- en houtverf. De eerste samenstellingen waren mengbaar met olieverf en na het drogen weer oplosbaar in terpentine. Pas in de jaren '50 kwam acrylverf op waterbasis op de markt en werd 10 jaar later veelvuldig gebruikt in Amerikaans secundaire scholen. Meer en meer bedrijven gingen acrylverf ontwikkelen en verkopen waardoor het stilaan ook aanvaard werd door professionele schilders.
Momenteel is acrylverf een van de meest gebruikte verfsoorten door haar universele aard. Je kan het oplossen met verschillende oplosmiddelen, het is geschikt voor verschillende ondergronden en het bestaat in verschillende vormen zoals tubes, potten, spuitbussen en zelfs stiften. Daarnaast is acrylverf budgetvriendelijk en makkelijk in gebruik.
Eigenschappen
- Acrylverf heeft een korte droogtijd. Daardoor kan je makkelijk en snel in verschillende lagen schilderen. Knijp dus niet je hele tube leeg op je pallet want ook dat droogt snel op. Je kan de droogtijd vertragen door de verf te verdunnen met water. Een warme en luchtige omgeving versnelt dan weer het droogproces.
- Je kan de verf in principe op elke ondergrond aanbrengen (papier, hout, doek, metaal, aardewerk...) Vaak is een preparatie met een primer niet noodzakelijk. Een ongeprepareerde ondergrond kan echter de verf absorberen en de droogtijd versnellen.
- Acrylverf is op waterbasis waardoor je het makkelijk kan verdunnen of uitwassen met water. Doordat je water als oplosmiddel gebruikt, vermijd je stinkende en ongezonde varianten zoals terpentine bij olieverf.
- Acrylverf is bestand tegen licht en lucht waardoor het een langere levensduur heeft.
- Je kan het combineren met andere soorten verf en materialen. Denk maar aan een achtergrond in acrylverf met daar bovenop olieverf. In dat geval mag de acrylverf niet verdund zijn om afstoting met de olieverf te vermijden.
- Acrylverf bestaat dus voor een deel uit water. Wanneer de verf opdroogt, verdampt het water en blijft er alleen een laag kunststof over dat je niet meer kan bewerken. Het drogingsproces is dus onomkeerbaar. Was je penselen steeds goed uit om verharding van de haren door het plastic te vermijden.
- Een ander nadeel van acrylverf is de verkleuring en het volumeverlies tijdens het drogen. Je verf wordt iets donkerder en verliest volume door de verdamping. Bij olieverf gebeurt dat niet.
- Opgedroogde acrylverf is moeilijker te verwijderen dan wanneer deze nog nat is.
Materialen
- Acrylverf: je hebt verschil in prijs en kwaliteit en koopt dit best niet in de Hema, Action of andere soortgelijke winkels. Naast tubes heb je acrylverf ook in potjes, spuitbussen en stiften.
- Water: doordat acrylverf op waterbasis is, gebruik je water om je penselen uit te wassen of je verf te verdunnen. Laat je penselen nooit recht in het water staan om de punt mooi te houden. Breng na het uitwassen van de penselen een beetje handzeep aan om de haartjes glad en recht te houden. Afwasmiddel kan de haren doen uitdrogen.
- Pallet: om verf te mengen.
- Doekje: om je penselen aan af te vegen en te drogen.
- Penselen: er zijn veel verschillende soorten penselen. Zo heb je penselen met natuurlijke en synthetische haren. Tegenwoordig zijn sommige synthetische haren zelfs beter dan natuurlijke. Gebruik nooit super goedkope penselen want deze verliezen haren die in je verf blijven plakken. Je hebt drie soorten vormen: de ronde penselen voor lijnen, de platte penselen voor rechte lijnen en vlakken en de kattentong. Deze is vooral handig als je een rondere aanzet wil voor natuurlijke vormen zoals portretten of bomen. Daarnaast heb je ook de waaier die ideaal is voor kleurovergangen, een tamponeerkwast om textuur weer te geven en een paletmes voor dikkere lagen.
- Ondergrond: je kan acrylverf dus op verschillende soorten ondergronden gebruiken zoals hout, papier, doek en zelfs metaal, plastic en aardewerk. Als je papier gebruikt, zorg dan voor stevig papier. Het is aangeraden om je ondergrond te prepareren met een gesso primer maar dat is niet noodzakelijk bij acrylverf. Op een schilderdoek uit de winkel zit vaak al een primer.
- Zeep: Door een druppeltje zeep te vermengen met de verf, vertraagt het droogproces . Op die manier heb je meer tijd om kleuren te mengen.
Technieken
Je kan acrylverf mengen met verschillende materialen, water of een gel om effecten en technieken te creëren en na te bootsen:
- Gelaagd schilderen: door de snelle droogtijd, kan je snel in verschillende lagen werken.
- Nat-in-nat: voeg wat zeep toe om het droogproces te vertragen.
- Aquarel effect: Wanneer je veel water toevoegt, worden de kleuren lichter en blijft de ondergrond een beetje zichtbaar zoals bij aquarel. Als je te veel water toevoegt, zal de verf moeilijker hechten aan de ondergrond. In tegen stelling tot aquarel, kan je de opgedroogde verf niet meer bewerken.
- Olieverf effect: Onverdunde en dikke lagen acrylverf kunnen het effect van olieverf nabootsen. Voor het glanzende effect van olieverf kan je een glanzende vernis gebruiken bij de afwerking. Meng eventueel wat modelleerpasta doorheen de acrylverf voor een dik en 'pasta-achtig' effect. Deze techniek is geschikt voor een paletmes en heeft een langere droogtijd.
- Pastel effect: Wanneer je met een droge penseeltechniek onverdunde verf aanbrengt, kan dit een krijtachtig beeld opleveren zoals een pasteltekening. Gebruik hiervoor een penseel met korte harde haren en verspreidt de verf door te duwen en schrapen.
- Paletmes: naast penselen kan je ook een paletmes gebruiken om de verf aan te brengen. Dit is geschikt voor dikke onverdunde verf.
- Spetteren: gebruik een penseel of oude tandenborstel die je in verdunde verf doopt en 'uitslaat' op het doek. Je kan ook spetters maken door met je vinger over de haartjes te wrijven.
- Wegvegen. Natte onverdunde verf kan je makkelijk wegvegen met je vinger, een doek of een hard voorwerp. Gebruik de achterkant van je penseel, een paletmes of een stokje om gedetailleerd 'te tekenen'. Bij gelaagd schilderen wordt de onderste zo opnieuw kleur zichtbaar.
- Reliëf en materiaal: acrylverf kan je ook als een soort van lijm gebruiken. Wanneer je touwtjes, zand, steentjes, stof, gemalen koffie... in de natte verf duwt, zal deze blijven 'plakken'.